Wysoki poziom żelaza dieta Co jeść przy nadmiarze żelaza? Jak wygląda dieta uboga w żelazo? Zanim spróbujesz obniżyć żelazo dietą, sprawdź, dlaczego dochodzi do jego nadmiaru. Czy każdy powinien spożywać dużo żelaza? Zdecydowanie nie! Dla wielu z nas taka dieta nie jest wskazana i może przyczynić się do pogorszenia stanu zdrowia! Jaki wpływ ma dieta na poziom żelaza w organizmie? To zależy od… genów! U zdrowych osób poziom żelaza, niezależnie od diety, powinien być prawidłowy. Dlaczego? Wynika to z tego, w jaki sposób organizm gospodaruje tym pierwiastkiem. Żelazo jest pobierane z pożywienia (wszystko dzieje się w jelitach). Organizm potrafi pobrać dokładnie taką ilość, jakiej na dany moment potrzebuje. Jest to zazwyczaj tylko 1% żelaza zawartego w naszym jedzeniu. Reszta po prostu nie jest przyswajana i zostaje wydalona. Można to porównać do szlabanu. Jeśli organizm ma sygnał, że nie potrzebuje więcej żelaza, szlaban się zamyka. Dodatkowe ilości nie dostają się do wnętrza. Ten system funkcjonuje dzięki działaniu genu HFE. Nie u każdego równowaga żelaza jest możliwa… Nawet 1 na 8 osób może mieć problem z ochroną przed nadmiarem żelaza. Są to osoby, u których gen HFE nie działa prawidłowo – jest uszkodzony. Czy jesteś jedną z nich? Możesz to łatwo sprawdzić, wykonując prosty test genetyczny. Jeśli test potwierdzi obecność uszkodzonego genu, oznacza to, że w Twoim organizmie szlaban ograniczający dostęp zbędnego żelaza nie może być zamknięty. Przyjmujesz go z pożywienia więcej, niż jest Ci potrzebne. Są to naprawdę duże ilości – nawet 100% całego żelaza, które znajduje się w Twojej diecie. To wcale nie oznacza, ze jesteś zdrowszy – wręcz przeciwnie. Nadwyżka żelaza może doprowadzić do przykrych skutków. Niestety… nie może być ono wydalone, ponieważ organizm nie ma żadnego skutecznego sposobu, aby tego dokonać. Musi zostać zgromadzone – zaczyna się niebezpieczny proces magazynowania żelaza w narządach… Żelazo zmagazynowane w narządach staje się toksyczne Przeciążone żelazem narządy przestają prawidłowo funkcjonować. Na przykład: przeciążona trzustka prowadzi do cukrzycy, wątroba jest zagrożona marskością i nowotworem,a stawy i kości rozwojem osteoporozy i trwałych zwyrodnień. Można tak wymieniać praktycznie każdy narząd – żaden z nich nie jest bezpieczny i nie potrafi się ochronić przed toksycznym działaniem żelaza. Takie ciężkie schorzenia związane z przeciążeniem żelazem mogą dotyczyć nawet 1 na 200 osób, u których nadmiar tego pierwiastka rozwija się w pełnoobjawową hemochromatozę. To choroba spowodowana właśnie nieprawidłowym genem HFE. Jeśli masz podwyższony poziom żelaza, jak najszybciej sprawdź swoje geny. Możesz dzięki temu zapobiec ciężkim powikłaniom i zachować zdrowie! Nadmiar żelaza dieta – może nie wystarczyć! Unikaj czerwonego mięsa i dużych ilości witaminy C, która zwiększa wchłanianie żelaza. Ograniczę żelazo w diecie? Przestanę jeść mięso? Jeżeli masz hemochromatozę, to nie wystarczy! Zmiana diety owszem – będzie konieczna – ale nie pomoże trwale obniżyć poziomu zgromadzonego żelaza. Żelazo, które raz dostało się do organizmu, już tam pozostaje. Dieta pomaga natomiast w ograniczeniu dostarczania dodatkowych ilości tego pierwiastka. Im mniej dostarczymy go z jedzeniem, tym mniej zostanie przyswojone. A tym samym – mniej żelaza trafi do już obciążonych narządów. Jak zatem obniżyć poziom żelaza? O tym zdecyduje lekarz gastroenterolog lub hematolog na podstawie badań. Możliwe, że zdecyduje o wprowadzeniu bardzo skutecznego i łatwo dostępnego leczenia – upustów krwi. Brzmi nieco strasznie, ale nie ma się czego obawiać. Upusty zawsze są wykonywane pod opieką lekarza, nie przeszkadzają w normalnym życiu. Docelowo, kiedy poziom żelaza zostanie już obniżony, wykonuje się je nawet raz na kilka miesięcy. Można więc normalnie pracować, uprawiać sporty i cieszyć się zdrowiem! Masz gen hemochromatozy i podwyższone żelazo? Zobacz, jak powinna wyglądać Twoja dieta: Lekarz radzi: Jakie produkty lepiej wyeliminować? [1] 1. Duże ilości czerwonego mięsa (mięso zawiera najłatwiej przyswajalne dla organizmu żelazo). 2. Produkty zawierające tłuszcze zwierzęce (lipidy w połączeniu z żelazem mogą prowadzić do toksycznych reakcji – stresu oksydacyjnego, które niszczą zdrowe komórki). 3. Witaminę C w dawkach większych niż 200 mg (witamina C znacznie wzmacnia wchłanianie żelaza). 4. Alkohol w nadmiernych ilościach, a jeżeli doszło już do uszkodzenia wątroby – konieczne jest całkowite wyeliminowanie alkoholu (alkohol wzmacnia wchłanianie żelaza i uszkadza wątrobę). 5. Słodzone napoje i słodycze – cukier wzmacnia wchłanianie żelaza. 6. Owoce morza – mogą zawierać bakterię (Vibrio vulnificus), która może być bardzo niebezpieczna dla osób z nadmiarem żelaza. Co jeść przy nadmiarze żelaza? Jakie produkty są wskazane? Nabiał, orzechy czy nasiona hamują wchłanianie żelaza z pożywienia. Możesz je na stałe włączyć do swojej diety. 1. Warzywa (również szpinak) i owoce w dużej ilości – zawierają antyoksydanty zapobiegające niszczeniu zdrowych komórek. 2. Orzechy, nasiona, ryż, warzywa strączkowe – zawierają dużo błonnika. 3. Kawa, herbata do posiłku – zmniejsza absorpcję żelaza. 4. Makarony białe oraz kasze. 5. Nabiał – hamuje wchłanianie żelaza. Źródła: [1] Iron Disorders Institute, Diet Recommendations for Hemochromatosis, 2006.
