Leczenie Leczenie nadmiaru żelaza zależy od jego przyczyny. Warto sprawdzić czy przyczyna leży w genach, aby szybko wdrożyć skuteczną metodę obniżenia poziomu tego pierwiastka. Nadmiar żelaza może być spowodowany wieloma czynnikami. Może to być zażywanie suplementów żelaza, stany zapalne w organizmie, czy nadmierna suplementacja witaminą C. Częstą przyczyną jest również choroba genetyczna, która nieleczona może być niebezpieczna. Choroba ta to hemochromatoza i jest spowodowana zmianami w genie odpowiedzialnym za zachowanie równowagi żelaza w organizmie. W przebiegu nieleczonej hemochromatozy nadmiar żelaza stopniowo uszkadza komórki poszczególnych narządów, prowadząc do ich niewydolności. U chorego rozwijają się niebezpieczne objawy: zaburzenia rytmu serca, marskość wątroby, cukrzyca, choroby stawów czy niepłodność. Jeżeli poziom żelaza nie zostanie obniżony, może dojść do nieodwracalnych uszkodzeń, którym jednak dzięki odpowiedniemu leczeniu można zapobiec. Warto zatem sprawdzić jaka jest przyczyna nadmiaru żelaza, gdyż tylko dna tej podstawie lekarz zaleci odpowiednie postępowanie. Czy istnieją domowe sposoby na obniżenie żelaza? Niestety – domowe sposoby, takie jak zmiana diety, zaprzestanie suplementacji, czy ograniczenie witaminy C nie są w stanie skutecznie obniżyć już nagromadzonego żelaza (w formie ferrytyny). Organizm ludzki nie ma skutecznego mechanizmu pozbywania się nadmiaru tego pierwiastka (zobacz schemat gospodarki żelazem w organizmie). Zdrowy organizm potrafi za to odzyskiwać żelazo z wewnętrznych rezerw i to z tego źródła czerpie ten pierwiastek w przypadku niedoborów. Ilość żelaza pozyskiwana z pożywienia jest stosunkowo niewielka w porównaniu do ilości, która stale jest utrzymywana u zdrowego człowieka (jest to 3-5g, podczas gdy z pożywieniem pobieramy ok.1 mg żelaza dziennie). Zmiana przyzwyczajeń żywieniowych jedynie zapobiega dostawaniu się do organizmu jego dodatkowych ilości. Jeżeli nadmiar żelaza jest spowodowany hemochromatozą, najprostszą i najskuteczniejszą metodą obniżenia jego poziomu jest flebotomia, czyli upusty krwi. Jaki są metody obniżania poziomu nagromadzonego żelaza? 1. Dieta – sama dieta ograniczająca spożycie żelaza nie wpływa znacząco na obniżenie poziomu ferrytyny. Jednak chorym na hemochromatozę zaleca się ograniczyć produkty bogate w żelazo, aby nie dostarczać organizmowi jego dodatkowych ilości. Należy również ograniczyć produkty, które wzmacniają wchłanianie żelaza z jelita cienkiego – witaminę C, kwas foliowy, alkohol. Dowiedz się więcej na temat diety: Nadmiar żelaza – dieta. 2. Upusty krwi – flebotomia. Jest to w 100% naturalna metoda, niewymagająca codziennej suplementacji farmakologicznej. Upusty krwi zleci lekarz prowadzący. Na początku wykonuje się je częściej (nawet raz na tydzień/dwa), aby jak najszybciej obniżyć niebezpieczny poziom ferrytyny (nagromadzonego żelaza). Kiedy poziom ferrytyny zostanie obniżony do prawidłowego, upusty krwi wykonuje się rzadziej – raz na kilka miesięcy. Upusty krwi nie różnią się od oddawania krwi do celów krwiolecznictwa. Dowiedz się więcej: Upusty krwi. 3. Leki chelatujące żelazo – jest to leczenie farmakologiczne stosowane wtedy, kiedy pacjent ze względów zdrowotnych nie może wykonywać upustów krwi. REKOMENDACJA EUROPEJSKIEGO TOWARZYSTWA BADAŃ CHORÓB WĄTROBY Jeżeli u chorego już występują powikłania hemochromatozy, każde z nich należy leczyć niezależnie od procesu obniżania poziomu ferrytyny. Oznacza to, że pacjent może potrzebować specjalistycznego leczenia z zakresu: cukrzycy (diabetolog), chorób stawów (reumatolog), chorób wątroby (hepatolog lub gastroenterolog), chorób serca (kardiolog), zaburzeń hormonalnych (endokrynolog, androlog), niepłodności (specjalista leczenia niepłodności) – u mężczyzn często stosuje się hormonalną terapię zastępczą. Należy pamiętać, że każdy sposób leczenia musi być zlecony i kontrolowany przez lekarza prowadzącego. Nigdy nie należy leczyć się na własną rękę.
